Wyznać swój grzech – cieszyć się jako sprawiedliwy (6 Ndz B 150215)

lut 14, 2015

—

W szóstą niedzielę roku B śpiewamy fragmenty Psalmu 32. Ten psalm jest zatytułowany jako „maszkil” dany przez Dawida. Taki tytuł noszą niektóre Psalmy (zob. np. 52, 53, 54 55). Jest to rodzaj literacki. Określenie „maszkil” to pouczenie, swoista instrukcja życiowa pełna zadumy i refleksji. Może być rozumiane jako pouczenie dawane przez mistrza swemu uczniowi. Jest to przekazywanie własnego doświadczenia tym, którzy go potrzebują.

Taką szczególną dziedziną, w której człowiek potrzebuje pomocy, jest poznanie samego siebie w obliczu swoich błędów. Trudno jest bowiem z jednej strony przyznawać się do błędów i wyznawać je, a z drugiej znaleźć właściwy do nich stosunek tak, aby one stały się okazją do tego, by głębiej poznając siebie wejść w pełniejsze relacje z bliźnimi i z Bogiem.

Mamy więc przed sobą Psalm, który jest skierowany do człowieka grzesznika, by skorzystał z faktu swej grzeszności odkrywając siebie przed Bogiem przez wyznanie własnej winy. Jest to obwieszczenie dobrej nowiny dla człowieka grzesznika. Jest to obwieszczenie wiadomości, która pomoże właściwie odnaleźć się we własnym życiu.

Szczęśliwy człowiek, któremu odpuszczona została nieprawość,
a jego grzech zapomniany.
Szczęśliwy ten, któremu Pan nie poczytuje winy,
a w jego duszy nie kryje się podstęp.

Grzech wyznałem Tobie i nie ukryłem mej winy.
Rzekłem: „Wyznaję mą nieprawość Panu”,
a Ty darowałeś niegodziwość mego grzechu.
Cieszcie się i weselcie w Panu, sprawiedliwi,
radośnie śpiewajcie wszyscy prawego serca (Ps 32,1-2.5.11).

Określenie: Szczęśliwy (człowiek) wskazuje na otwartą perspektywę życia („aszre” – kroczenie do przodu). Grzech okazał się złudną i zwodniczą perspektywą. Zamknął drogę życia. Nie zawsze jest to najbliższym i bezpośrednim doświadczeniem, ale prędzej czy później takim się okazuje. Spróbujmy wniknąć głębiej w te tajemnice.

1. Odpuszczenie nieprawości – zabranie „bezbożności”

Pierwsze określenie powodu szczęśliwości człowieka jest wyrażone przez obraz uniesienia (zabrania od niego) tego czym jest „pesa”. Tym określeniem wskazuje się na przestępstwa, w których wyraża się bunt i sprzeciw. Może odnosić się do różnych relacji międzyludzkich. Może to być bunt w ramach układu rodzinnego, w ramach układu społecznego itp.

W odniesieniu do Pana Boga jest to grzech, który jest swoistym (świadomym) buntem pojmowany w szczególności w kontekście przymierza. Jest to nieprawość, która odrzuca prawa prawodawcy – Boga Przymierza. Jest to więc grzech o szczególnym ciężarze gatunkowym, który wyraża w dosadny sposób niewłaściwą relację człowieka do Boga. Nie jest to grzech – jak byśmy powiedzieli ‑ ze słabości czy z ułomności, lecz grzech „systemowy”, w którym człowiek wyraża to, że nie akceptuje Boga jako Prawodawcę, jako Pana i Dawcę przymierza. Także jako swego Zbawiciela.

W greckim przekładzie tego terminu jest on oddawany często przez „asebeia”, co najlepiej oddaje polskie „bezbożność”. Oczywiście sprawa ma wiele niuansów, które musimy pozostawić.

W rozważanym fragmencie Psalmu chodzi o wyrażenie nowego stanu człowieka, który przez wyznanie swoich win (jak o tym w dalszych częściach Psalmu) dozna zabrania z jego życia tego, czym jest ów grzech-bezbożność. Czyli takie pojmowanie życia, jakby był bez Boga. Jest to zabranie „bezbożnej” logiki (koncepcji) życia. Użyty tutaj czasownik hebrajski wskazuje na „uniesienie”, „zabranie” tego grzechu, tego stanu.

Możemy przywołać słowa, które wypowiada Jan Chrzciciel, gdy wskazuje na Jezusa: Oto Baranek Boże, który unosi (bierze na siebie) grzech świata (J 1,29). Jezus, jako Baranek Boży – będąc Bogiem – wziął na siebie grzech bezbożności, by ta bezbożność została od nas zabrana. To zabieranie nam naszej bezbożności dzieje się na miarę naszej wiary w Jezusa – Baranka Bożego.

2. Grzech zapomniany i nie przypisany (policzony)

Drugie określenie wyraża przykrycie grzechu. Termin, przez który jest określony ten rodzaj grzechu to „hatach”. Chodzi o czyn, który jest wynikiem pomyłki. Dosłownie nie trafienia do celu. Już kiedyż na ten temat pisaliśmy. Chodzi więc o czyny błędne, grzeszne, ale wynikające z różnych okoliczności i będące skutkiem różnych czynników, a nie wprost odrzucenia zamysłu Boga i Jego woli.

W przeciwieństwie do tego, co było powiedziane wcześniej o „pesa”, a więc grzechu który jest wyrazem buntu i co do którego nie ma innej drogi wyjścia, jak jego „zabranie” czy „zlikwidowanie” tej postawy buntu i skutków, tutaj (czyli w przypadku grzechu niezamierzonego, co nie zdejmuje odpowiedzialności), „likwidacja” tego grzechu może dokonać się przez jego „przykrycie” czyli zapomnienie ze strony Boga. Ten grzech można porównać do czegoś, co nie jest wprost aktywne i co samo z siebie nie musi generować kolejnych błędów. Jest to więc inaczej, niż w przypadku buntu i celowego działania przeciwko zamysłowi Boga. .

Trzecie określenie to poczytanie winy (niegodziwości – hbr. „awon”). Szczęśliwy człowiek, któremu Pan nie poczytuje winy. Innymi słowy, któremu Pan przebacza, czyli z Niegodziwego czyni go godziwym czy godnym. Czyni go swoim. Daruje mu jego niegodziwości i go nie odrzuca. Poczytanie winy lub jej nie poczytanie nie odnosi się do samego faktu zaistnienia grzechu czy przestępstwa, lecz jest wyrazem deklaracji co do jej przypisania komuś. Mógł fakt zaistnieć, ale z pewnych racji i powodów nie zostaje on komuś przypisany i policzony jako obciążający. Szczęśliwy człowiek, któremu Pan nie poczytuje winy. Mógł być winny, ale zostaje usprawiedliwiony.

Ostatni człon tego zdania wskazuje na szczęśliwego człowieka, w którego duszy (duchu – ruach) podstęp się nie kryje. Czyli nie ma w sercu dwoistości. Tak zazwyczaj przekładamy. I dobrze. Użyty w tym sformułowaniu termin może jednak też wskazywać na to, co jest „luźne”. Można wtedy interpretować, że chodzi o takie wnętrze i o takiego ducha, w którym nie ma miejsca (nie ma luzu, nie ma wolnej przestrzeni) na inne rozwiązania niż te, które właśnie co dopiero zostały wymienione: zabranie postaw (czynów) będących przejawem buntu, przebaczenie (przykrycie, zapomnienie) czynów będących wynikiem słabości i pomyłek, i nie poczytanie winy ze strony Boga. Nie ma innej drogi usprawiedliwienia człowieka. Jest to przylgnięcie do Boga ze strony człowieka. Człowiek, dzięki doznanemu przebaczeniu, odkrywa i uznaje, że najlepiej jest jak najściślej przylgnąć do Boga.

3. Jak wejść w to usprawiedliwienie?

Psalmista sam daje odpowiedź. I jest to odpowiedź uniwersalna. Zawsze aktualna. Przywracająca nowość życia. Mówi więc Psalmista: Grzech (hatach) wyznałem Tobie i nie ukryłem mej winy (awon). Rzekłem: „Wyznaję mą nieprawość (pesa) Panu” a Ty darowałeś (zabrałeś ode mnie) niegodziwość (awon) mego grzechu (hatach). To wyznanie grzechu dokonuje się na różne sposoby. Zazwyczaj my, katolicy, myślimy o spowiedzi. Tak to jest prawda. To wyznanie jednak dokonuje się także w każdej chwili i w każdej sytuacji, kiedy uznajemy się za grzeszników wobec innych i – przynajmniej w jakiejś mierze – pozwalamy się tak traktować. Taką drogę otworzył przed nami nasz Pan. On pozwolił potraktować siebie jako grzesznika i otworzył drogę usprawiedliwienia.

W Jezusie Chrystusie – na miarę naszej wiary w Niego i Jego zbawcze dzieło ‑ zostaje nam zabrany ów „buntowniczy” duch. W Nim nie było podstępu i w Jego ranach jest nasze uzdrowienie (zob. Iz 53,5n.9; por 1P 2,22-25). Dzieje się to dzięki Ewangelii, kiedy uznając nasze konkretne czyny grzeszne, korzystamy z okazji, aby w nas przemógł duch Jezusa Chrystusa, duch przebaczenia. Uznajemy siebie za winnych i słusznie wystawianych na wszelkiego rodzaju akcje przeciwne, które zaczynamy pojmować jako okazję do tego, by w nas stawał się obecny duch Jezusa Chrystusa – duch przebaczenia.

Jest to proces leczenia naszego wnętrza. Jest to korzystanie z darmowego usprawiedliwienia. Dzięki temu możemy być oskarżani – słusznie (zasłużenie) lub niesłusznie, ale wiemy, że przez wyznawanie naszych grzechów (nawet tych niezamierzonych) dokonuje się nasze stawanie przy Tym, który wziął na siebie całą naszą „bezbożność” (został uczyniony ze względu na nas Przeklętym – Ga 3,13; por 2Kor 5,21). Nie zostaje nam przypisana wina (niegodziwość), lecz zostajemy usprawiedliwieni.

Znakiem tego, że to jest prawdą w życiu każdego z nas jest to, że przyjmujemy – na podobieństwo Tego, który nas usprawiedliwił, skutki grzechów naszych bliźnich, które nas dotykają. Korzystamy wówczas z okazji, by grzech swój własny wyznawać i otrzymywać usprawiedliwienie oraz usprawiedliwiać (stawać się narzędziami usprawiedliwienia).

Bp ZbK

Wyznać swój grzech – cieszyć się jako sprawiedliwy (6 Ndz B 150215)

1. Odpuszczenie nieprawości – zabranie „bezbożności”

2. Grzech zapomniany i nie przypisany (policzony)

3. Jak wejść w to usprawiedliwienie?

Komentarze

35 odpowiedzi na „Wyznać swój grzech – cieszyć się jako sprawiedliwy (6 Ndz B 150215)”