Nawrócony prorok- uratowane miasto (3 Ndz B 2012)

sty 21, 2012

—

W trzecią Niedzielę roku B pierwszym czytaniem jest fragment księgi Jonasza. Wydarzenie jest bardzo znamienne. Chodzi u uratowanie Niniwy – miasta, którego nieprawość dotarła przed moje oblicze Boga (zob. Jon 1,2), gdzie ludzie dotknięci tą nieprawością nie odróżniali swej prawej ręki od lewej (4,11). Jest to obraz zagubienia się ludzi w mieście. Miasto było rozumiane jako organizm działający według określonych reguł. Jeśli w takim mieście brakowało rozeznania co do prawości a więc słusznych wyborów i decyzji, takiemu miastu groziła zapaść. Ten brak orientacji życiowej mieszkańców miasta wyraża obrazowo sformułowanie, że nie odróżniają oni swej prawej ręki od lewej. Jest to obraz zamętu w sercach ludzi, który przekładał się na nieporządek publiczny.

W takiej sytuacji Bóg posyła proroka Jonasza, by wezwał mieszkańców tego miasta do nawrócenia. Zanim do tego dojdzie, by prorok poszedł i wypełnij powierzoną mu misję, on sam przeżywa swój problem. Z pewnych względów – czy to osobisty lęk przed tym, co wiąże się z pełnieniem takiej misji, czy swoista zazdrość, że mogliby się nawrócić i, będąc miastem pogańskim, dostąpić zlitowania Bożego – prorok ucieka przed tą misją. Pan jednak daje mu bardzo osobliwe doświadczenie z burzą na morzu, wskutek czego zostaje wyrzucony z okrętu do wody, gdzie ratuje go wielka ryba i po trzech dniach pobytu w otchłani morza i we wnętrzu ryby zostaje wyrzucony na brzeg. Jest to jego ratunek, ale jest to obraz jego nawrócenia i nowego rozumienia wydarzeń. Po takim doświadczeniu Jonasz pójdzie i będzie wzywał mieszkańców miasta do nawrócenia.

„Jeszcze czterdzieści dni, a Niniwa zostanie zburzona”.
I uwierzyli mieszkańcy Niniwy Bogu,
ogłosili post i oblekli się w wory od największego do najmniejszego (Jon 3,4n).

Wezwanie do nawrócenia okazało się skutecznie. Niniwici przyjęli wezwanie Jonasza i uwierzyli Bogu. Podjęli dzieło swego nawrócenia. Fragment, którego nie czytamy podczas liturgii, opisuje pokutne dzieło Niniwitów i ich nadzieję na ratunek. Tak też się stało. Bóg odszedł od swego zamiaru zniszczenia miasta i ulitował się nad nim.

1. Kres

Jonasz chciał najpierw uciec sprzed oblicza Boga, czyli od misji, do której Bóg go wzywał, na „krańce ziemi”. To wyraża fakt ucieczki do Tarszisz, które było kojarzone jako odległe krańce ziemi, daleko od Pana. Już wszystko sobie zorganizował: uiścił opłatę, wszedł na okręt. To mogło oznaczać „szczęśliwy początek” realizacji jego planu. Stało się jednak inaczej. Podczas burzy na morzu został wokół niego zaciśnięty jakby krąg śmierci. Zrozumiał, że źle uczynił. Wtedy, mimo, że chciano go uratować, on sam powiedział: „Weźcie mnie i rzućcie w morze, a przestaną się burzyć wody przeciw wam, ponieważ wiem, że z mojego powodu tak wielka burza powstała przeciw wam” (1,12). Tak uczynili i burza ustała.

Znamienne jest to, że Jonasz, postawiony wobec wydarzeń, które kontestowały jego wybór (ucieczkę przed Panem), wreszcie uznał swój błąd i przyjął kres swej ucieczki, czyli realizacji swoich planów. W jego słowach: „weźcie mnie i rzućcie w morze . . ” jest wyrażony jego konsens na to, aby skończyć z realizacją swoich planów, a powierzyć się działaniu Pana – jakiekolwiek by ono nie było. Wiedział, że wody przestaną się burzyć, a więc nastąpi radykalna zmiana sytuacji negatywnej dla ludzi, jaka powstała z jego powodu. Fakt, że Jonasz został postawiony wobec kresu jego możliwości i realizacji jego planów, okazał się czymś zbawiennym dla niego i dla otoczenia. On sam potrafił też w tym właściwie si odnaleźć akceptując ten swój kres. To stało się końcem jednej „rzeczywistości” w jego życiu i początkiem nowej.

To, co nastąpiło po jego wrzuceniu o morza, nie było prostą kontynuacją i konsekwencją poprzedniego jego stanu ducha, lecz okazało się okazją do zupełnie nowego doświadczenia. Oto zobaczył, że ktoś wobec niego, wobec jego życia i życia ludzi, z którymi przyszło mu być razem, ma inne plany. Potrzebne było zaakceptowanie i przeżycie owego kresu, by wejść w nowość, która nie była mu znana i która otwierała przed nim zupełnie inną perspektywę rozumienia wydarzeń.

2. Wobec kresu wydarzeń – Ewangelia

Ten, kto przeżył swój kres i tym samym swoje nawrócenie, jest w stanie głosić innym wezwanie do nawrócenia i opamiętania się. Nie czyni bowiem tego z żadnej innej przesłanki jak tylko z posłuszeństwa. Nie boi się też konsekwencji swego prorokowania. Zna bowiem, że nie on sam jest reżyserem i strategiem wydarzeń, lecz Ten, kto go posłał.

Wołanie Jonasza: „Jeszcze czterdzieści dni, a Niniwa zostanie zburzona”, jakkolwiek zawiera w sobie wydźwięk negatywny, jest ostatecznie przesłaniem pozytywnym. Uświadamia potrzebę zmiany i wejścia w inny styl życia. Bez obwieszczenia owego kresu, nie byłoby możliwe wejście w życie nowe.

Podobnie na początku przepowiadania przez Jezusa Ewangelii stoi wiadomość o fakcie, który stanowi też kres: jest nim uwięzienie Jana Chrzciciela. W dzisiejszej Ewangelii słyszymy wprost: „ Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosił Ewangelię Bożą. Mówił: «Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!»(Mk 1,14n).

Nadto Jezus sam w sobie też nosił niejako tę świadomość kresu. Od chwili, gdy zaczął głosić Ewangelię, akceptował w sobie to, że to Jego głoszenie Ewangelii Bożej doprowadzi go do kresu, jakim jest krzyż. W Jego ustach słowa o wypełnieniu się czasu są proroctwem, które oświeca uwięzienie Jana i tym samym bliski koniec jego ziemskiego życia oraz są proroctwem, które mówi o końcu ziemskiego życia Jezusa. Innymi słowy: żeby Ewangelia o Królestwie mogła się spełnić, konieczne jest zaakceptowanie kresu tego życia. Najpierw dokonuje się to we wnętrzu (w sercu) człowieka dzięki usłyszanej i przyjętej Ewangelii, a następnie realizuje się w konkretnych wydarzeniach, które stanowią wszelkiego rodzaju kresy (doświadczenia niemocy) wzywające nas do nawrócenia – łącznie z tym, czym jest śmierć.

3. Chrzest bramą

Kto uwierzy tak głoszonej Ewangelii, tzn., że potrzebne jest zaakceptowanie „kresu” (śmierci) i przyjmie tę prawdę w swoim życiu, ten ma nowe życie. Żaden kres nie jest już tylko kresem, ale jest początkiem. Chrześcijanie są właśnie tymi, którzy w sakramencie chrztu akceptują swój kres i wchodzą w nowe życie. Akceptują kres życia według swoich planów, czyli tego życia, w którym człowiek szuka siebie i które w jakimś stopniu jest ucieczką przed Panem, jak to było w przypadku Jonasza. Wchodzą natomiast w nowe życie, które nie jest już według ich planów, lecz jest spełnianiem się w nich dzieła Bożego.

W dość powszechnym pojmowaniu chrześcijaństwa u tych, którzy nie przeżyli wystarczająco wprowadzenia w znaczenie chrztu, jawi się pewien problem, mianowicie są zbyt przywiązani do siebie, do swoich planów. Chcieliby żeby chrześcijaństwo było – przynajmniej w jakiejś mierze po ich myśli. Stąd rodzą się załamania i ucieczki. To stoi u podstaw nieporozumień i mniejszych czy większych rozłamów. Nie jest bowiem możliwe zachować siebie dla siebie i jednocześnie być uczniem Chrystusa.

Nawrócony prorok Jonasz stał się narzędziem ratującym miasto Niniwę. Potrzebujemy nawróconych i nawracających się świadków – uczniów Chrystusa, którzy sami przeżywają w sobie kres i stają się świadkami nowości. Potrzebujemy większego realizmu w przeżywaniu sakramentu chrztu, który realizując w nas akceptację kresu (śmierci) ratuje nas przed utratą pełni życia.

Bp ZbK

Nawrócony prorok- uratowane miasto (3 Ndz B 2012)

1. Kres

2. Wobec kresu wydarzeń – Ewangelia

3. Chrzest bramą

Komentarze

96 odpowiedzi na „Nawrócony prorok- uratowane miasto (3 Ndz B 2012)”