Syn człowieczy, umocniony (4 Ndz Adw C 151220)

gru 20, 2015

—

W czwartą Niedzielę Adwentu mamy pierwsze czytanie z księgi Micheasza. Przesłanie tego fragmentu zapowiada i wysławia pojawienie się Tego, który będzie władał w Izraelu. On wyjdzie z Betlejem Efrata, czyli mało znaczącej miejscowości. Tym samym chce się pokazać, że Jego władza nie będzie umocowana w ziemskim pochodzeniu. Nie będzie więc sprawował zapowiedzianej władzy na mocy dynastii. Jego moc będzie pochodziła z innego źródła i będzie miała inną jakość niż zwyczajne ziemskie władze. Będzie władzą innego typu. Będzie jednocześnie władzą powszechną obejmującą wszystko aż po krańce ziemi. Ta władza będzie związana z pokojem raczej Władca będzie Pokojem dla ludzi.

Dlatego w odpowiedzi na to czytanie śpiewamy fragmenty Psalmu 80. W tym Psalmie zawarte jest wołanie o rozciągnięcie tej władzy, która jest widziana jako odnowienie życia i niesienie człowiekowi zbawienia.

Usłysz, Pasterzu Izraela,
Ty, który zasiadasz nad cherubinami.
Wzbudź swą potęgę
i przyjdź nam z pomocą.

Powróć, Boże Zastępów, wejrzyj z nieba,
spójrz i nawiedź tę winorośl.
I chroń to, co zasadziła Twoja prawica,
latorośl, którą umocniłeś dla siebie.

Wyciągnij rękę nad mężem Twojej prawicy,
nad synem człowieczym, którego umocniłeś w swej służbie.
Już więcej nie odwrócimy się od Ciebie,
daj nam nowe życie, a będziemy Cię chwalili (Ps 80,2-3.15-16.18-19).

Władza Boga jest widziana jako uniwersalna, gdyż jest związana z życiem. Kto daje i gwarantuje życie, ten ma władzę, której człowiek chętnie się podda. Taka niewątpliwie jest prawda. Jednakże nie wszystko i nie zawsze jest tak oczywiste.

1. Oczekiwanie pomocy dla życia

Psalmista wkłada w usta wybranego Narodu słowa: „Wzbudź swą potęgę, Panie, i przyjdź nam z pomocą”. Jest to wołanie człowieka i wołanie narodu o pomoc wobec zagrożenia i trudności, które jawią się jako przeciwne życiu. Patrząc od strony historycznej prawdopodobnie chodziło o sytuację, jaka zaistniała w Izraelu bądź w Judzie (Królestwo Północne bądź Południowe) wobec inwazji asyryjskiej czy babilońskiej. Wtedy to musiano sobie stawiać pytanie o znaczenie i sens tych wydarzeń, które stawiały poniekąd pod znakiem zapytania dotychczasowe prowadzenie narodu przez Boga.

Wołanie o pomoc w trudnościach i niebezpieczeństwie jest czymś naturalnym. W przypadku Narodu Wybranego miało to dodatkowe znaczenie, bo uzasadnionym było odwoływanie się do historii: „chroń to, co zasadziła Twoja prawica, latorośl, którą umocniłeś dla siebie”. Jawi się więc jako logiczne, by Bóg chronił i ratował to, co rozpoczął sprawiać w Narodzie. To prawda. Jednakże jest jednocześnie jakby druga strona medalu. Jest nią pytanie nie tyle o samą pomoc i o to, jak ją przeprowadzić, lecz o to, do czego ma ta pomoc prowadzić. Szerzej mówiąc, jaki jest cel istnienia tego Narodu Wybranego. W czym ten Naród ma się objawić w świecie jako Naród wybrany przez Boga i dający świadectwo o obecności Boga.

Tu następuje jakby rozbieżność interesów. Ujmując to lapidarnie możemy to tak wyrazić. Człowiek szuka swego dobra, tak jak on je widzi i pojmuje i oczekuje w tym pomocy ze strony Boga. Bóg wybiera człowieka (Naród) i nim się „posługuje” (prowadzi z nim historii) dla okazania swego planu. Jest to plan wykraczający poza poznanie samego człowieka. Bóg widzi dalej i działa w celu, który nie zawsze jest bezpośrednio dostępny dla człowieka.

2. Pytanie o „cel” działania Boga wobec człowieka

Musimy więc podejmować to pytanie o tę drugą stronę medalu i szukać na nie odpowiedzi. Wiadomo, że sami z siebie i naszymi mocami poznawczymi tego nie zdołamy uczynić. Nie zdołamy, dlatego że jesteśmy zwiedzenie przez nasze „grzeszne” poznanie dobra i zła. My widzimy po swojemu, to znaczy po naszemu, czyli każdy ze swego własnego punktu widzenia. Bóg zaś ma „spojrzenie”, które obejmuje całą „panoramę” życia człowieka zgodnie ze swoim zamysłem, z jakim człowiek stworzył. Po grzechu człowieka działa tak, by człowieka wyprowadzać właśnie z tego jego (tzn. naszego) punktu widzenia.

W tym celu wybiera jako „przedmiot” swego działania i swego zbawczego zainteresowania właśnie to, co najmniejsze, to, co w kategoriach ludzkich wydaje się i bywa uważane za najmniej stosowne do tego, by stać się czymś czy kimś, kto osiąga swoje cele. Wybiera więc to, co w oczach ludzkich bywa niedoceniane, aby okazało się, że to On jest sprawcą i Panem.

Działając w ten sposób Bóg objawia „cel” swego działania wobec człowieka. To działanie Boga nie zmierza do umocnienia człowieka w jego stanie, w jakim się znalazł po grzechu, czyli w jego sposobie poznawania dobra i zła, lecz właśnie do umocnienia go w tym, że sam z siebie bez prowadzenia Boga nie jest w stanie być tym, kim jest w zmyśle Boga od samego początku i czego grzech nie zniweczył, chociaż bardzo głęboko zaburzył i w czym wprowadził zamęt. To działanie Boga wobec człowieka i dla niesienia mu prawdziwego ratunku musi przejść przez odkrycie i zaakceptowanie przez człowieka swego błędu, swej małości i swej niewystarczalności. Przez swoje działanie Bóg przeprowadza człowieka przez takie doświadczenie. Dlatego Bóg wybiera to, co jest małe i sam „startuje” w tajemnicy Wcielenia, a więc w tajemnicy najbliższe człowiekowi, z takiej niskiej pozycji. Nie zmierza to do ukazania logiki mocy człowieka, lecz do ukazania mocy Boga w człowieku, który przyjmuje ludzką małość. To jest właściwą i prawdziwą wielkością człowieka.

3. Ręka Boga nad mężem Jego prawicy

W końcowej części śpiewanego dziś fragmentu mamy takie oto słowa wyrażające bardzo istotną prawdę. Jest ona sformułowana jako prośba. Jest to chyba jedna z najbardziej głębokich i właściwych próśb człowieka. W niej jest zapowiedź tego, co stało się w Jezusie Chrystusie. Jest to też prośba i wołanie, które winno przenikać nas we wszystkich doświadczeniach naszego życia. Psalmista woła: „Wyciągnij, Panie, rękę nad mężem Twojej prawicy, nad synem człowieczym, którego umocniłeś w swej służbie”.

Nie jest to wołanie tylko o uratowanie i o umocnienie, lecz o takie uratowanie i takie umocnienie, które oddałoby człowieka całkowicie Bogu. Tekst hebrajskie nie ma określenia: „w służbie”, lecz mówi wprost: „dla Ciebie”. Łaciński przekład tak właśnie oddaje tekst hebrajski: quem confirmasti tibi. Oczywiście dodatek „w służbie” jest wyjaśniający i wskazujący na rolę. Niemniej na pierwszym miejscu musi pozostać aspekt relacji między Bogiem a „synem człowieczym”. Jest to najpierw określenie istoty tego, co stoi u podstaw bycia tego syna człowieczego. Jest on umocniony przez Boga i dla Boga. Z tego jego związku z Bogiem wypływa jego służba w imię i mocą Boga.

Właśnie to, co najmniejsze (Betlejem Efrata w Judzie) jest właściwym tłem, aby okazało się panowanie Tego, który włada wszystkim w sposób absolutny, gdyż jest umocniony przez Boga. Przed każdym z nas staje wybór między dwoma typami egzystencji i działania:

Starać się być wielkim, ważnym, znaczącym nie wiedząc, co z tego wyjdzie (co z tego my możemy zrobić i jak tej mocy użyć). Ta postawa będzie zazwyczaj prowadziła do napięć, do rywalizacji a nawet do walki czy wojny. Czy też otworzyć się na drugi typ zachowania:
Przyjąć postawę (czasem dać się zepchnąć na pozycję) kogoś najmniejszego w imię obietnicy, że z takiego kogoś „wyjdzie Ten, który będzie władał w Izraelu, a pochodzenie Jego od początku, od dni wieczności”. I w ten sposób Bóg, korzystając z małości (pokory) człowieka, przeprowadzi swój plan pokoju.

Oczywiście będzie to zawsze propozycja, który wynika z Ewangelii, z obietnicy Boga, który stale do nas kieruję obietnicę, która startuje ze stopnia małości: „A ty, Betlejem Efrata, najmniejsze jesteś wśród plemion judzkich …”. Maryja ją przyjęła. Przyjęło ją na różny sposób wielu, którzy uwierzyli. Jest to obietnica, która jest także skierowana do mnie

Bp ZbK

Syn człowieczy, umocniony (4 Ndz Adw C 151220)

1. Oczekiwanie pomocy dla życia

2. Pytanie o „cel” działania Boga wobec człowieka

3. Ręka Boga nad mężem Jego prawicy

Komentarze

15 odpowiedzi na „Syn człowieczy, umocniony (4 Ndz Adw C 151220)”