Nie tylko zastawiony stół (28. Ndz A – 201011)

by bp Zbigniew Kiernikowski

W liturgii Słowa 28. Niedzieli roku A mamy obraz uczty. Uczty wyprawionej przez kogoś o dużym znaczeniu: króla i samego Pana Boga jako Pana Zastępów. Ta uczta jest wyrazem dobroci i szczodrobliwość Zapraszającego. Jest też znakiem zapowiedzianej wcześniej nowości, z jaką będą miały się kształtowań w przyszłości relacje z ludźmi i wśród ludzi jako tymi, którzy zostali zaproszeni i korzystają z tej uczty.

Zaproszenie do korzystania z obfitości

Ta obfitość wyrażona jest w obrazach:

uczta z tłustego mięsa,
uczta z wybornych win,

z najpożywniejszego mięsa,
z najwyborniejszych win.

Oraz

Powiedzcie zaproszonym:
Oto przy­gotowałem moją ucztę;
woły i tuczne zwierzęta ubite
i wszystko jest gotowe.

Te obrazy stanowią zachętę wyrażoną stosownie do pojmowania pewnej promocji w relacjach międzyludzkich w owym czasie. Takie zaproszenie było swoistą promocją i okazją wejścia w krąg osób bliskich temu, kto zapraszał.

Jednak coś więcej niż uczta

W zapowiedzianej i przygotowanej uczcie widać znak nie tylko obfitości, ale także pewnego planu na życie. To szczególnie wyraża proroctwo Izajasza, który przedstawia Boga zapraszającego na ucztę jako tego, kto:

Zedrze On na tej górze zasłonę,
zapuszczoną na twarz wszystkich ludów,
i całun, który okrywał wszystkie narody;
raz na zawsze zniszczy śmierć.

Jest to zapowiedź działania Boga wobec zaproszonych. Nie chodzi więc tylko o to by zaproszeni nasycili się wybranymi potrawami, lecz aby otrzymali nową wizję życia. To wyobrażają obrazy zdarcia zasłony z twarzy i całunu wskazującego na działanie i moc śmierci. Zostanie pokonana i zniszczona moc śmierci, jako skutku grzechu wyrażającego się w odłączeniu od Boga. To śmiercionośne oddzielenie zostanie pokonane.

W przypowieści, która dzisiaj czytamy z ewangelii wg św. Mateusza, w wydaniu św. Łukasza występują bardzo charakterystyczne słowa gospodarza wysyłającego swoje sługi, aby nie tylko zapraszali, lecz wręcz przynaglali do przyjścia na ucztę. Są to słowa motywujące owo zaproszenie:

aby mój dom był zapełniony (Łk 14,23).

Z tą motywacją stoi prawda o woli gospodarza, aby wyciągać ludzi z ich zagubienia i wprowadzać ich do królestwa życia i prawdziwego ucztowania, czyli jedności z prawdziwym i jedynym Gospodarzem życia, jakim jest Bóg: Stwórca i Odkupiciel.

Okazali się niegodni

Wobec faktu odmówienia udziału w uczcie przez wcześniej zaproszonych, którzy poszli do swoich różnych spraw i zajęć, rozgniewany król wypowiada swój osąd o nich, o ich postawie:

zaproszeni nie byli godni.

W związku z tą wypowiedzią trzeba zauważyć po pierwsze, że w tekście oryginalnym nie ma zaimka „jej” odnoszącego do uczty – jak to mamy w przekładzie BT. Oczywiście można się domyślać, że taki mógłby być sens tej wypowiedzi. Jednakże trzeba wziąć też jeszcze pod uwagę drugą sprawę. Mianowicie znaczenie przymiotnika „godny” / „niegodny” (aksios / anaksios).

Ten termin ma dość bogaty wachlarz znaczeniowy. Wskazuje na relacje, na ich odpowiedniość (odpowiadanie sobie, na ich relację, związek, równowagę). Stąd też wynika aspekt bycia godnym jeden drugiego, bycia cennym, zasłużonym wobec kogoś i dla kogoś itd. Z tego pochodzą używane przez nas terminy: aksjomat, aksjologia.

W Biblii greckiej ten termin występuje wiele razy i oddaje różne terminy i wyrażenia hebrajskie. Zasadniczo wskazuje na relacje i ich odpowiedniość. Zawiera też w sobie element dążenia czy prośby, aby to się stawało. Jest to dynamika wskazująca na relację podobieństwa i odpowiedniości.

Jak rozumieć tę wypowiedź?

W kontekście przypowieści i w kontekście całej logiki całej historii zbawienia, która jest realizacją wielkiej obietnicy zapraszającej do udziału w planie Bożym (w uczcie królewskie, wyprawionej przez Króla swemu Synowi), możemy rozumieć tę wypowiedź zapraszającego króla, czyli osąd sytuacji tych odmawiających udziału w uczcie w następujący sposób:

Oni mieli inne relacje, inne zajęcia. To co było ich, było dla nich ważne. W czym innym upatrywali sens swego życia. Swoje życie opierali na innych przesłankach i wartościach. Wykluczali się ze zbawczego planu Boga wobec wszystkich. Uważali siebie za samowystarczalnych. Wzgardzili zaproszeniem do udziału w godach weselnych, czyli w zapoczątkowaniu życiodajnego dzieła jedynego Syna, w który Król usynawia wszystkich potrzebujących prawdziwego życia. Tymczasem oni, zaślepieni sobą, postawili na siebie samych: na swój potencjał i swoje perspektywy rozwoju. Nie skorzystali z zaproszenia. Nie skorzystali z darmowej obietnicy.

W każdym pokoleniu jest to prawdziwe. Także i podobnie dzisiaj grozi to każdemu z nas, jeśli przedkładamy siebie – całym naszym większym czy mniejszym „bogactwem” siebie i swoich możliwości – nad pokorne i osobiste odniesienie do Obietnicy i zaproszenia

Bp ZbK

css.php