e-Rozmowy o Dobrej Nowinie

• Opublikowane:5 października, 2014
• Komentarze:12 komentarzy
• Kategoria:Rozważanie czytań niedzielnych

W dwudziestą siódmą niedziel roku A Kościół podaje nam w liturgii Eucharystii jako pierwsze słowo pieśń o winnicy z księgi Proroka Izajasza. Jest to poemat, w którym Prorok jest narratorem przedziwnej sytuacji, którą’ przedstawia w imieniu Boga. Z jednej strony wie o bezgranicznej miłość Pana Boga do Jego winnicy a z drugiej dostrzega, że ma do czynienia z wielką niewdzięcznością. Panem winnicy jest Bóg a winnicą jest dom Izraela.

Proroctwo w swej pierwotnej formie odnosi się do sytuacji sprzed wygnania babilońskiego. Jest zapowiedzią tego wszystkiego, co Bóg zamierza zrobić z narodem wybranym, aby ten naród nawrócił się i całym sercem przylgnął do Boga. Zanim to jednak się stanie, Pan winnicy musi podjąć drastyczne kroki, gdyż pierwszy etap gospodarowania winnicą jakby się nie udał. Pan winnicy ze swej strony zainwestował w nią całą swoją miłość. Ona jednak nie wydała właściwego oczekiwanego owocu. Spróbujmy wniknąć głębiej w tę prawdę o miłości Boga do swojej winnicy.

Chcę zaśpiewać memu Przyjacielowi
pieśń o Jego miłości ku swojej winnicy! (…)

okopał ją i oczyścił z kamieni (…)

pośrodku niej zbudował wieżę,
także i tłocznię w niej wykuł.

spodziewał się, że wyda winogrona,
lecz ona cierpkie wydała jagody (…).

Pokażę wam, co uczynię winnicy mojej:

Rozbiorę jej żywopłot, by ją rozgrabiono;
rozwalę jej ogrodzenie, by ją stratowano . . . (Iz 5,1nn).

 

Ten poemat jest dla nas zachętą, byśmy stawiali siebie bądź to w pozycji tego, kto – jak Prorok ‑ niejako obiektywnie i w pewnym sensie z boku patrzy na stosunek Pana do winnicy. Jest też zachętą do tego, byśmy odnajdywali siebie w historii winnicy. Właśnie tej winnicy, która wszystko otrzymała od kochającego ją Pana, a ze swej strony całkowicie zawiodła Jego oczekiwania. Wydała inny owoc. Wydała z siebie cierpkie jagody. To jednak nie jest koniec miłości Boga do Jego winnicy.

 

1. Miłość Pana do swej winnicy

Pieśń o miłości. Można powiedzieć na pierwszy rzut oka o miłości niespełnionej albo chybionej. Bo oto Pan winnicy zainwestował wszystko, co tylko było możliwe, a jednak nie otrzymał w zamian oczekiwanego owocu. Winnica wydał cierpkie jagody.

Ten poemat to jeden z paradygmatów (wzorców, symboli) ukazujących naturę Bożej miłości do człowieka a w szczególności do wybranych. Zwróćmy uwagę na kilka elementów tej „niespełnionej” miłości, która jednak ostatecznie okaże się prawdziwą miłością, przekraczającą wszelkie ludzkie wyobrażenia i przewidywania. Ten poemat wprowadza do objawienia miłości o zupełnie innej naturze.

W poemacie zostają przedstawione wszystkie działania „organizacyjne” i przedsięwzięcia, które miały uczynić winnicę sprawną i przynoszącą owoc. Gospodarz winnic zrobił wszystko około niej. Zbudował, oczyścił i umocnił. Pośrodku wybudował wieżę i wykuł tłocznię. Z tym wyrażeniem kojarzy się to, co czytamy na pierwszych stronach Pisma świętego o raju, w którego pośrodku Bóg sprawił, że wyrosło drzewo życia. To w tym raju Bóg umieścił człowieka oddając jemu wszystko i pozwalającym korzystania z owoców wszystkich drzew i wyjątkiem drzewa poznania dobra i zła.

To obdarowanie człowieka jest przejawem miłości Boga w stosunku do człowieka. Tym przejawem jest też jednocześnie strzeżenie go przed tym, by nie sięgał po owoc, który stawiałby go w pozycji „równania się” z Bogiem. W grzechu stało się to jednak faktem, że człowiek sięgnął po swoje poznanie dobra i zła i stracił właściwą relację do życia, do drzewa życia, które stanowi „ośrodek” życia. Człowiek stracił właściwą relację nie tylko do życia, ale także do samego Boga.

2. Co jeszcze miałem uczynić winnicy mojej, a nie uczyniłem w niej?

Grzech człowieka stawił Pana Boga jakby w krańcowej sytuacji. Bóg, który stworzył człowieka do życia wobec tego, że człowiek nadużył daru Boga, „musiał” temu człowiekowi zabrać dostęp do drzewa życia (Rdz 3,22). Ta sytuacja niejako powtarza się w historii narodu wybranego, który został wyposażony we wszystko, co było potrzebne do wydania owocu, a jednak nie wydał właściwego owocu w sposób bezpośredni.

Bóg jednak zabierając człowiekowi dostęp do drzewa życia a następnie podejmując radykalne kroki wobec swej winnicy, nie „zakończył” historii zbawienia, lecz ją wprowadził w nowy etap i sprawił nową jakość jej spełniania się.

Stało się to wszystko w Jezusie Chrystusie, który był i jest owocem wybranej winnicy Pana Boga, jaką jest Izrael. On stanął „pośrodku” winnicy i „pośrodku” tej winnicy, został ukrzyżowany. Możemy powiedzieć, że to właśnie On, Ukrzyżowany i Zmartwychwstały stał się ową wieżą pośrodku winnicy z wykutą w niej tłocznią. To tutaj wyrósł, ukazał się i został przyniesiony owoc. To Jezus jest Synem Boga, dziedzicem całego dobra winnicy – jak to zostanie sformułowane w Ewangelii o nieuczciwych i przewrotnych rolnikach winnicy, którym gospodarz powierzył administrowanie winnicą, a którzy po swojemu, przez zabicie dziedzica, chcieli stać się dziedzicami tego dobra (Mt 21,33-43). To wszystko stało się w winnicy. To stanowi środek, czyli centralną kwestię winnicy. Nieuczciwi i przewrotni rolnic zabili Syna, dziedzica. Gospodarz winnicy wprowadzi nowy porządek.

 

3. Co dzieje się z owocem winnicy ?

Jaki jest ten nowy porządek? Pierwszym elementem tego nowego porządku jest wytracenie owych rolników, którzy się sprzeniewierzyli. Jest więc jakaś konkretna kara. Ten aspekt kary nie stanowi jednak najistotniejszego przesłania, jaki wynika z tego wydarzenia. Jezus przywołuje słowa Psalmu: Czy nigdy nie czytaliście w Piśmie: „Właśnie ten kamień, który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła. Pan to sprawił, i jest cudem w naszych oczach” (Ps 118,22n). Otóż ten odrzucony kamień, którym ostatecznie jest Syn Boży i Dziedzic wszystkich Bożych obietnic stał się nowym ośrodkiem winnicy.

Pośrodku nowego porządku winnicy stanął krzyż Jezusa Chrystusa. W Nim, w tym kamieniu odrzuconym, jest „wykuta” tłocznia. Jest to tłocznia nowego przymierza. To do niej ludzie znoszą „owoce” swego działania. Czasem są to wprost cierpkie jagody, czyli ludzkie grzechy i wszelkie niewierności. To w tej tłoczni następuje przedziwna i cudowna przemiana. Wytłaczanie w ludzkiej naturze Syna Bożego tego wszystkiego, co pochodzi z ludzkiej nieprawości, a co zostaje podawane wszystkim, którzy zechcą, „nowego wina”, czyli Krwi Nowego i Wiecznego Przymierza, wylana za was (czyli konkretnie tych, którzy się zbliżają) i za wielu na przebaczenie grzechów.

Dla pogłębienia tych prawd warto zajrzeć do proroctwa Izajasza (63 rozdział) oraz przywołać przed oczy starożytne przedstawienia „tłoczni mistycznej”, czyli Jezusa wygniatającego winne grona w kadzi, do której ludzi ze wszystkich stron znoszą swoje „winne grona”. Z kadzi wypływa „krew przebaczenia”. Takie przedstawienie znajduje się m.in. w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach. Jest ono reprodukowane na okładce mojej książki „Ciało i Krew Pana”.

Jeśli to wszystko bierzemy pod uwagę, to widzimy, że nowa winnica, czy nowa jakość winnicy nie powstaje z organizacji jej zewnętrznego stanu (uczynienie ogrodzenia, zasadzenie samej winorośli, jej oczyszczenia itp.), więc wszystkich okoliczności, na jakie mają wpływ ludzie. Ta nowa jakość wynika z tego co z Woli Boga stało się w środku winnicy, czyli z Tajemnicy Paschalnej Jezusa Chrystusa. Jest to najwyższy wyraz miłości Boga do swojej winnicy, przekraczający wszelkie ludzkie kalkulacje, interesy itp. Jest to dar dziedzictwa wynikającego z prawdy, że Syn, Jedyny Dziedzic, daje nam udział w Dziedzictwie, byśmy stawali się współdziedzicami (zob. Rz 8,17; Ef 3,6).

 

Bp ZbK