e-Rozmowy o Dobrej Nowinie

• Opublikowane:24 sierpnia, 2014
• Komentarze:11 komentarzy
• Kategoria:Rozważanie czytań niedzielnych

W dwudziestą pierwszą niedzielę roku A Kościół nam podaj jak pierwsze czytanie fragment proroctwa Izajasza. Jest to część wyroczni przeciwko obcym ludom (rozdziały 13 -23). Pośród tych wyroczni przeciwko obcym narodom znajduje się też słowo przeciwko Szebnie  – jako jedyne skierowane przeciwko indywidualnej osobie.

Czas, w którym proroctwo zostało wypowiedziane to czas inwazji neoasyryjskiego króla Sennacheryba na królestwo Południowe – Judę. (Królestwo Północne został pokonane już wcześniej – rok 722). Królestwo judzkie płaciło podatki na rzecz imperium neoasyryjskiego. Król judzki Ezechiasz, który bardzo wiele uporządkował w polityce wewnętrznej kraju, próbował ‑ przy wsparciu mocarstwa egipskiego ‑ uwolnić się od płacenia uciążliwej daniny.

Prorok Izajasz był przeciwny takiej polityce uznając, że płacenie tej kontrybucji jest w planach Bożych. Nastąpiło oblężenie Jerozolimy (koniec VIII w.). W końcu król Sennacheryb odstąpił z powodów trudnych do wyjaśnienia. W tym to czasie działał na dworze króla Ezechiasza Szebna, zarządca pałacu – jak mówi Izajasz. Do niego to właśnie odnoszą się słowa wyroczni, której fragment czytamy w dzisiejszą niedzielę:

Gdy strącę cię z twego urzędu i przepędzę cię z twojej posady,
tegoż dnia powołam sługę mego, Eliakima (..),

Położę klucz domu Dawidowego na jego ramieniu;
gdy on otworzy, nikt nie zamknie,
gdy on zamknie, nikt nie otworzy.
Wbiję go jak kołek na miejscu pewnym;
i stanie się on tronem chwały dla domu swego ojca (Iz 22,19.22n).

 

1. Kim był i co symbolizuje Szebna i jego następca Eliakim

Szebna był człowiekiem wykształconym (pisarzem). Wielu uważa, że był obcokrajowcem. Miał duże wpływy na dworze króla Ezechiasza. Brał udział w pertraktacjach w czasie oblężenia Jerozolimy przez Senacheryba (VIII/VII w.). Znaczny był jego wpływ na przebieg wydarzeń i polityki. Spełniał rolę na podobieństwo wezyra czyli „odźwiernego” wysokiej rangi. Od niego zależało, kto miał dostęp do króla itp. Było to jakby zarządzanie wieloma sprawami w sposób pośredni.

Jego działania miały tendencje pro-egipskie. W tej dziedzinie jego spojrzenie i koncepcja polityki oraz wizja stosunków międzynarodowych głoszonych przez proroka Izajasza, skrajnie się różniły. Było to częścią odwiecznego dylematu: Egipt czy zaufanie Bogu Izraela, a więc Bogu, który prowadzi swój lud w zamierzonej i realizowanej historii wyzwolenia.

W sposobie wykonywania swego urzędu miał też na uwadze swoje własne interesy. Jest powszechnie uważany za karierowicza i dorobkiewicza. Znakiem tego było to, że przygotował sobie wysoko na skale grobowiec – w skale wydrążył dla siebie komnatę (zob. Iz 22,15). Być może było to nawiązanie do grobowców faraonów – piramid, przez które zaznaczali swoje trwanie poza czasem.

Izajasz w imieniu Boga zapowiada koniec jego urzędu i wprost spektakularne zrzucenie go. Jest to barwnie przedstawione bezpośrednio przed czytanym w dzisiejszą niedzielę fragmencie (zob. Iz 22,17n). Na miejsce Szebny zostanie powołany Eliakim.

 

2. Nowy zarządca

Izajasz zapowiedział powołanie Eliakima, syna Chilkiasza. Otrzyma on wszystkie atrybuty, które należały do poprzenika, czyli Szebny: zostanie obleczony tunikę Szebny i przepasany jego pasem. Władza, którą miał dotychczas Szebna zostanie całkowicie oddana w ręce Eliakima. W ten sposób Eliakim stanie się ojcem dla mieszkańców Jeruzalem oraz dla domu Judy.

Najbardziej wymowne przesłanie wyrażone jest w obrazie klucza domu Dawidowego. To zostaje podkreślone przez dopowiedzenie (obietnicę): „gdy on otworzy, nikt nie zamknie, gdy on zamknie, nikt nie otworzy”. Jest to wyrażenie i zapowiedź władzy, której zasięg i kompetencje przekraczają wymiar tylko ziemski. Ten motyw będzie podjęty w Nowym Testamencie (zob. Mt 16,18n; Ap 3,7) i w liturgii Kościoła (wielkie antyfony adwentowe), gdzie ten symbol kluczy Dawida zostanie odniesiony do Jezusa Chrystusa.

Jest jeszcze dalsze określenie funkcji i zadania, jakie będzie spełniał nowy zarządca. Obraz jest zaczerpnięty z życia koczowniczego, z faktu budowania namiotów i szałasów i ich umacniania, by nie uległy uderzeniom wiatru itp. „Wbiję go jak kołek na miejscu pewnym; i stanie się on tronem chwały dla domu swego ojca”. Dalsze słowa Proroka wskazują, że na tym kołku zostanie „zawieszona cała chluba jego ojcowskiego domu” (22,24). Jest to wyraz i zapowiedź stabilności i pewności, jaką będzie się rządził i jakiej będzie doświadczał ród tych, którzy będą mieć nowego zarządcę.

 

3. Prawdziwy i ostateczny Zarządca ludzkiego życia

Już sam Izajasz zapowiedział też, że nowy zarządca, Eliakim, mimo, że wbity na miejscu pewnym i wbity przez samego Boga, „nie wytrzyma, lecz załamie się i spadnie, a cały ciężar, który na nim wisiał, roztrzaska się” (Iz 22,25). Na powyższe słowa (zapowiedź) patrzymy się w pierwszej chwili jakby negatywnie i zapytaniem: Po co to wszystko, skoro i tak się rozpadnie?

Ten bieg wydarzeń i to stopniowanie zapewnienia przez kolejnych zarządców, ma doprowadzić do ukazania, że dopóty to zarządzanie i przekazywania zarządzania będzie dokonywało się między ludźmi i przez ludzi (nawet za zrządzeniem Pana Boga), nie będzie trwałe. Zawsze bowiem będzie w tym wszystkim jakiś interes własny – „polityczny” sprzymierzania się z Egiptem, czyli z mocami tego świata. Dopiero kiedy przyjdzie Ten, który nie będzie w żaden sposób zależny od mocy i od logiki tego świata i nie będzie szukał własnego interesu lecz wyda siebie samego za drugiego człowieka i to za grzesznika, otworzy się przed ludźmi właściwy sposób zarządzania własnym życiem i organizowania relacji międzyludzkich. Jest nim Jezus Chrystus i posłany przez Niego Duch Święty.

To w mocy Jezusa Chrystusa i Ducha Świętego Piotr otrzymuje władzę kluczy (Mt 16,18n). Kiedy jednak Piotr usłyszał słowa Jezusa o kluczach, nie był w stanie jeszcze tego ani zrozumieć ani w pełni przyjąć. Stanie się to dopiero, kiedy najpierw ulegnie zgorszeniu krzyżem Jezusa i zaprze się i kiedy następnie nawróci się i będzie świadczył o Jezusa – o Jego Śmierci i Zmartwychwstaniu. Wtedy też przejmie rolę owego „kołka”, którego moce piekielne nie będą w stanie zwyciężyć czy usunąć.

W tym jest siła Kościoła, a nie w sprzymierzaniu się z Egiptem, jak to próbował czynić zarządca Szebna wbrew słowu proroka Izajasza. Jest to także dziś bardzo aktualne.

 

Bp ZbK