e-Rozmowy o Dobrej Nowinie

• Opublikowane:27 marca, 2011
• Komentarze:14 komentarzy
• Kategoria:Audycja w KRP

W trzecią Niedzielę Wielkiego Postu roku A czytamy Ewangelię o Samarytance (J 4,5-42). Już od bardzo dawnych czasów jest to niedziela pierwszego skrutynium katechumenalnego. Spotkanie Jezusa z Samarytanką przy studni Jakubowej w Sychar zapisane e Ewangelii wg św. Jana jest swoistym paradygmatem czyli wzorcem spotkania Jezusa z człowiekiem, który – zagubiony i szukający po swojemu sensu życia – ma szczęście spotkać Jezusa.

W tym spotkaniu dokonuje się głęboki egzystencjalny dialog, a właściwie jest to właśnie skrutynium, czyli egzamin życiowy. W procesie tego skrutynium zagubiony człowiek, szukający po swojemu i według swoich możliwości sensu życia i szczęścia, które by go zadowoliło, dzięki Jezusowi otrzymuje dar odkrycia, że ten sens życia jest złożony w nim samym. W życie z tego daru może wejść przez wiarę w Mesjasza na ile wejdzie w prawdę i pozwoli się ogarnąć mesjańskiej obecności Jezusa w swoim życiu. Wymowny jest końcowy fragment rozmowy samarytanki z Jezusem:  

Rzekła kobieta do Jezusa:

„Wiem, że przyjdzie Mesjasz zwany Chrystusem.
A kiedy On przyjdzie, objawi nam wszystko”.

Powiedział do niej Jezus:

„Jestem Nim Ja, który z tobą mówię” (J 4,25n). 

Mesjasz to ten oczekiwany, który miał wypełnić wszystko i nadać sens wszystkiemu w wymiarze życia indywidualnego poszczególnych ludzi i w wymiarze wspólnoty całego Ludu Wybranego. Dokonuje się to przez dawanie ludziom wszystkich czasów i możliwości nawrócenia w wierze, że Jezus jest Mesjaszem. Opowiadanie o spotkaniu z Samarytanką przy studni Jakubowej jest świadectwem o Jezusie, jako bramie wprowadzającej do wspólnoty ludu Nowego Przymierza. Spójrzmy na kilka elementów tego dialogu Jezusa z Samarytanką 

1. Daj mi pić

To pierwsze słowa, jakie Jezus kieruje do Samarytanki. Wzbudza przez to u niej zdziwienie: że to On – Żyd, Judejczyk zwraca się do niej, kobiety i Samarytanki. Nie jest nawet wykluczone – jak twierdzą niektórzy komentatorzy – że to była kobieta – prostytutka. Bywało bowiem, że te kobiety m.in. z powodu wstydu przychodziły do studni w południe (była szósta godzina dnia, czyli dwunasta w południe), kiedy wszyscy inni, chronili się w cieniu z powodu upału. Na to mogłaby też wskazywać jej odpowiedź, że nie ma męża, gdyż miała pięciu, a ten, z którym żyła nie był jej mężem.

Jezus do tej kobiety mówi: Daj mi pić. Ta prośba to prośba o życie, o ujawnienie sensu życia. Można to sformułować, daj mi coś z twojego życia. Albo: jakie jest twoje życie, jaki sens ma twoje życie. W takim kierunku rozumienia idzie wyznanie Jezusa skierowane do owej kobiety: «O, gdybyś znała dar Boży i wiedziała, kim jest Ten, kto ci mówi: „Daj Mi się napić” – prosiłabyś Go wówczas, a dałby ci wody żywej».

W tych słowach Jezusa następuje zwrot w relacji rozmawiających przy studni. Jezus, z proszącego o wodę, z pytającego o sens życia, okazuje się tym i tak się przedstawia jako ktoś, kto może dać wodę żywą, a więc pełny i żywy sens wszystkiego, co w życiu człowieka się dzieje. Ta kobieta jeszcze nie zrozumiała w pełni wymiaru i wielkości daru. Kiedy powiedziała: «Daj mi tej wody, abym już nie pragnęła i nie przychodziła tu czerpać», myślała przede wszystkim o zwykłym czerpaniu wody i ułatwieniu czy zaradzeniu tej czynności. Jezus jednak nie to miał ny myśli. Dlatego skierował do nie polecenie:    

2. «Idź, zawołaj swego męża i wróć tutaj!»

To polecenie Jezusa było zarazem pytaniem o relacje tej kobiety, o jej otwartość, ostatecznie zaś o jej wnętrze. Nie chodziło przy tym tylko o relacje do człowieka, ale także do Boga, jedynego Pana, który może zaspokoić pragnienia i potrzeby ludzkiego serca. Było to więc pytanie o jej otwartość na Boga. Ona jednak jeszcze tego nie rozumiała i odpowiedziała: „nie mam męża”. Nie jest wykluczone – jak wspoknieliśmy wyżej –  że ta kobieta była ona nierządnicą. Nierząd zaś był (i jest) również obrazem bałwochwalstwa.

Słowa Jezusa odnosiły się przede wszystkim do wymiaru duchowego. Miały wzbudzić refleksję nad obecnością Boga w życiu Samarytanki, stanowiły pytanie o obecność jedynego Pana. Dotyczyły kultu jedynego Boga, który daje życie, Boga, który jest jednym źródłem prawdziwego życia człowieka. Było to pytanie o obecność w życiu człowieka Kogoś, w kim odkrywa on sens swego życia i komu oddaje cześć. Człowiek nieznający jednego, jedynego Boga, skazany jest na hołdowanie różnym, licznym bogom, którym podporządkowuje swoje życie, pragnąc je zaspokoić i wypełnić. To jest proces zaspokajania siebie, co wyrażają słowa o konieczności ciągłego przychodzenia i czerpania ze studni. 

3. Wielu to za mało. Jeden zaś starczy

W takim sformułowaniu możemy ująć to, co dalej się działo w sercu owej kobiety. W jej odpowiedzi: „nie mam męża”, możemy dostrzec treść o wiele bardziej brzemienną, niż tylko zwykłe stwierdzenie faktu. Samarytanka w ten sposób przyznała Jezusowi rację, bo powiedział jej, że tych wielu, których miała, nie byli jej prawdziwymi mężami. Biorąc pod uwagę kontekst oraz to, że ona zapyta o miejsce oddawania kultu Bogu, możemy tę jej wypowiedź rozumieć również jako stwierdzenie: „nie mam Boga”. Nie mam prawdziwego Boga, nie znam Boga i Pana, który by wypełnił moje życie i nadał mu sens, uczynił je owocnym. Muszę stale szukać, stale coś pozyskiwać, aby być i żyć. Muszę cudzołożyć, czyli zaprzedawać się obcym (bogom – mężom), aby utrzymać się przy życiu.

Nie chodzi tu zatem tylko o aspekt cielesny tej prawdy, ale również o duchowy, czyli o zapewnianie sobie zasług przez religijność pojętą jako oddawanie czci idolom lub też oddawanie się jakimś nieokreślonym praktykom, służącym jedynie zaspokojeniu potrzeby naturalnej religijności.

Kiedy Jezus odkryje prawdę przed Samarytanką, a ona uzna w Nim proroka, wówczas skieruje rozmowę na oddawanie czci jedynemu Bogu. Dzięki spotkaniu z Jezusem życie kobiety zostanie ukierunkowane na jedynego Boga. Podobnie też życie wszystkich szukających i błądzących życiowo, którzy „cudzołożąc” na różne sposoby muszą „zarabiać”, aby po swojemu zaistnieć.

Ewangelia dzisiejsza to ewangelia pierwszego skrutynium katechumenów. W czasie tego skrutynium kandydatom do chrztu zostaje ukazane prorockie słowo – Jezus Chrystus, który jako syn Boży  jest jedynym źródłem życia. To On nadaje sens życiu. To On – Jezus-Prorok objawia relację do Boga jako Ojca, któremu chrześcijanie oddają kult w duchu i prawdzie. Dlatego w modlitwie skrutyniów jest wyrażona prośba o uwolnienie z wszelkich krępujących człowieka relacji, przez które szatan trzyma człowieka w niewoli i zmusza go do bałwochwalstwa.

Zasadniczym pytaniem jest to: Czy jeden Bóg wystarczy? Chodzi więc o to, czy człowiek – katechumen jest gotów dać się prowadzić w posłuszeństwie do wiary w Jednego Boga, który daje życie w każdych okolicznościach  i jest to życie wieczne. Kto zostaje wprowadzony w taką wiarę zostaje wyzwolony z bałwochwalstwa, tzn. z zależności od wielu innych bogów”, czyli idoli, które zazwyczaj nadają rytm życia światu trzymając człowieka w zniewoleniach i zależnościach. Chrześcijaństwo to poznanie Tego, który daje wodę życia, który otwiera sens życia przeprowadzając człowieka prze doświadczenie śmierci.

Bp ZbK