Dobroć Pana, Boga naszego . . . (18. Ndz C – 190804)

by bp Zbigniew Kiernikowski

W 18. Niedzielę roku C jest proklamowany fragment czytania z księgi Koheleta. Mędrzec Kohelet to bardzo swoisty kaznodzieja, który swoją egzystencję i mądrość odnosi do króla Dawida i króla Salomona. Działał on już pod koniec historii zbawienia Starego Testamentu (III wiek przed Chrystusem).

Przemijalność i doświadczenie marności

Przepowiadanie Koheleta jest przeniknięte realnym sceptycyzmem wobec rzeczywistości ziemskiej. Przebija w nim z jednej strony jakby nuta zwątpienia i poczucia marności, a z drugiej wiara, że wszystko pochodzi od Boga i że Bóg prowadzi z ludzkością i z każdym człowiekiem swój plan. Wobec wszystkich dywagacji na temat znaczenia i wartości rzeczy ziemskich oraz osiągnięć czy potknięć człowieka Kohelet w zakończeniu swojej księgi daje taką radę.

Boga się bój i przykazań Jego przestrzegaj,
bo cały w tym człowiek!
Bóg bowiem każdą sprawę wezwie na sąd,
wszystko, choć ukryte: czy dobre było, czy złe (Koh 12,13-14)

Jest to prosta i zawsze aktualna recepta na właściwe życie człowieka wierzącego i mającego odniesienie do Boga szczególnie wtedy, gdy doświadcza trudności czy zwątpienia. Jest to drogowskaz życia, który zawsze jest prawdziwy i prowadzi do prawdy i dobra.

Psalm 90

W czasie dzisiejszej liturgii jako odpowiedź na czytanie fragmentu z księgi Koheleta śpiewamy Psalm 90. Ten Psalm nie mówi o łatwych sprawach. Mówi o przemijalności życia człowieka. O przeżyciu ucisku, poniżenia i niedoli (ten fragment jest w niedzielnej liturgii opuszczony).

Znamienna jest jednak końcowa część tego Psalmu, na którą chcemy zwrócić uwagę:

Dobroć Pana, Boga naszego, niech będzie nad nami †
i wspieraj pracę rąk naszych, *
dzieło rąk naszych wspieraj!

W szczególności warto zatrzymać się nad wyrażeniem „Dobroć Pana”. Hebrajskie sformułowanie (noam) zawiera w sobie wiele aspektów, które niejako uzupełniają czy rozszerzają rozumienie tej „dobroci”. Termin hebrajski wyraża wszystko to, co jest dobre, wspaniałe, przepełnione światłem, Wszystko to, co powodujące przyjemność i radość z powodu tego, czego się doświadcza.

Warto zauważyć, że Biblia Gdańska (przekład ewangelicki z pierwszej płowy XVII wieku) przekłada ten werset: Niech będzie przyjemność Pana, Boga naszego, przy nas. Natomiast przekład łaciński, Wulgata ma: Et sit splendor Domini Dei nostri super nos. A więc jest mowa o „splendorze” Pana Boga naszego nad nami. Nie chodzi więc dobroć pojmowaną przez nas i z naszego punktu widzenia, lecz taką dobroć, który jest niejako przyjemnością Boga i okazaniem Jego splendoru nad człowiekiem.

Światło i oświecenie, które zmienia życie człowieka

Dla pełniejszego obrazu warto jeszcze zauważyć, że grecki przekład tego Psalmu używa tutaj rzeczownika lamprotes, który oznacz jasność, blask, światłość. Ten rzeczownik jest użyty w greckim tekście Dziejów Apostolskich przez św. Pawła, kiedy w Cezarei Nadmorskiej przed prokuratorem Festusem i Królem Agrypą  mówi o wydarzeniu pod Damaszkiem. Wypowiada wówczas takie oto słowa:

W południe podczas drogi ujrzałem,
o królu, światło z nieba,
jaśniejsze od słońca,
które ogarnęło mnie i moich towarzyszy podróży (Dz 26,13).

Paweł mówi więc, że w południe ogarnęła go światłość jaśniejsza od blasku (lamprotes) słońca. To światło, które objawiło się nad Szawłem, tak go oświeciło, że zmieniło się całkowicie jego życie. Otrzymał łaskę poznania Jezusa Chrystusa i dzięki temu jego życie stało się nowym życie, życiem w Chrystusie Jezusie. Wtedy to okazała się prawdziwa dobroć Boga nad Szawłem, która go wyrwała z jego faryzejskiej służby Bogu i go przemieniła oraz uczyniła nosicielem prawdy Jezusa Chrystusa.

Nasz śpiew i nasze życie

Kiedy więc śpiewamy słowa Psalmu: Dobroć Pana, Boga naszego, niech będzie nad nami – niechaj w nas nie rodzi się myślenie tylko o tym, co my uważamy dla nas za dobre, ale niech nas przenika gotowość na to, aby w nas stawał się Boży plan, odpowiadający Bożemu upodobaniu wobec każdego z nas. Bowiem właśnie ten Boży plan i jego spełnianie się w nas jest przejawem wielorakiej Bożej „dobroci” nawet jeśli nie idzie po myśli naszej „dobroci”.

Potrzebne to jest, aby w naszym życiu przez dokonywanie się dzieł Boga okazywała się Jego chwała i Jego splendor. Abyśmy byli miłą wonią i przyjemnością dla Boga. Naturalnie te ostatnie określenia należy czytać jako antropomorfizm i przenośnie podobnie jak wszystkie sformułowania, w których jest mowa o upodobaniu Boga i o przyjemnej i miłej dla Niego woni płynącej z składanych ofiar i właściwego postępowania człowieka (zob. np. Rz 12,1).

Przeżywanie z wiarą i w mocy wiary trudnych i zwykłych a nawet pozornie bezsensownych momentów naszego życia może być okazją do poznania nad nami przedziwnej obecności Boga: Jego dobroci i chwały.

Bp ZbK

 

css.php