Czytanie Pisma św. (4). Tekst i metody czytania

by bp Zbigniew Kiernikowski

Co do „metody” czytania Pisma św. można wyróżnić kilka a nawet wiele sposobów. Niektóre mogą być uważana za już utrwalone czy wprost uważane za klasyczne, inne zaś jako wszelkiego rodzaju próby czy sposoby podejścia do tego świętego tekstu.

Tekst biblijny

Musimy najpierw powiedzieć dwa słowa o samym tekście, który czytamy. Nie mamy żadnego tekstu autoryzowanego przez „wydawcę” czy autora. Teksty, które znajdują się w Księdze Pisma św. to zbiór „biblioteczny” różnych „ksiąg” z różnych czasów. Powstały one w różnych środowiskach kulturalny i w różnych językach. Zbierane w jedną Księgę były stopniowo i nie od razu jednakowo czy jednorodnie.

Co do ram czasowych to musimy liczyć się z rozciągłością ponad tysiącletnią. Przy tym trzeba zaznaczyć, że wiele z dzisiejszych tekstów powstało pierwotnie, w całości czy w dużych partiach, w formie ustnej. Były różne tradycje, które składają się na dzisiejsze poszczególne księgi. Następnie dokonał się proces redakcyjny, który też zazwyczaj nie był jednolity. Przy okazji przekazu pisemnego powstawały odpisy, które też mogły mieć odchylenia czy warianty. Tym zajmuje się cała dziedzina naukowa, której celem jest ustalenie w miarę ludzkich możliwości formę (brzmienie) pierwotnego tekstu.

Teksty miały i mają swój charakter. Jako główne można wliczać następujące grupy charakteru ksiąg (tekstów):

  1. narracyjny (hagadyczny), czyli opowiadanie dziejów plemion, rodów, ciągu wydarzeń.
  2. historyczny, chociaż nie można tej kategorii postawić na równi z dzisiejszym pojęciem historyczności
  3. pouczający, dydaktyczny (halachiczny), mądrościowy
  4. modlitewny i liturgiczny
  5. apokaliptyczny, czyli przemawiający przy pomocy obrazów (objawień)
  6. (auto)biograficzny.

To jest wskazanie na różnoraki charakter tekstów. Podczas czytania tekstów biblijnych dobrze jest mieć przynajmniej pewne rozeznanie, jaki charakter ma dany tekst. Temu służą dobre wprowadzenia do poszczególnych ksiąg. Trzeba pamiętać, że Pismo św. nie jest jednolitą księgą, lecz jest swoistą biblioteką. Czytaj więcej…

css.php